Malzemeler
- 500 gr kemikli kuzu eti (kol olabilir)
- 1 kilo dikenlerinden arınmış ve temizlenmiş Şevketi Bostan
- 7-8 tane arpacık soğanı (Kuru soğan da kullanabilirsiniz ama arpacık soğanı tadını gerçekten fark ettiriyor. Bu arada soğanlar çok pişmemeli; Hafif diri ve şeffaf kalmalı)
- 1 çay bardağı kadar iyi kalitede bir sızma zeytinyağı (Girit tadına en yakın olarak Ayvalık sızması kullanabilirsiniz)
- Meyanesi için: 1 limon suyu + 2.5 yemek kaşığı un + açmak için bir miktar su (boza kıvamından biraz daha sıvı olmalı) + 1 tatlı kaşığı kadar tuz
- 1 litre sıcak su
Açıklamalar
1. Dünya Savaşı yıllarında, önce baba mesleği kontenjanından diş hekimliğini seçen ve sonra gönlündeki mesleği yapmak üzere Eczacılık da okuyan büyük büyük dedem, bir sebepten Girit’e gidiyor ve orada görüp aşık olduğu, Evridiki Ninemi Türkiye’ye getirip evlenmek istiyor.
Ninem de dedeme vuruluyor, ama -o dönemin şartlarında- aralarındaki dil, din, ırk farkı gibi uçurumlar, hiç bilmediği bir memlekete, hiç tanımadığı insanların arasına, her şeyi ve herkesi geride bırakmayı göze alarak, aşk uğruna yapacağı uzun ve belki de geri dönüşü olmayan yolculuğu da düşünüldüğünde karar vermesi çok zor oluyor.
Velhasılıkelam ninem, “dinini ve ismini, hiç bir zaman değiştirmeyeceği” koşuluyla, dedeme “Evet” diyor ve birlikte İstanbul Çengelköy’e geliyorlar. Asıl hikaye de, bundan sonra başlıyor… (Kim bilir, belki bir gün kitap bile yazarım 🙂 )
İşte bu yüzden bizim evin otu çöpü, yeşili pek eksik olmazdı:) Ninemin anneanneme verdiği el anneme, annemden de bana geçti 🙂 Mutfağa olan düşkünlüğüm çok küçük yaşlardan beri hep vardı 🙂
Hala da, mutfağın bir köşesinde oturup demlenmeyi çok severim:)
Gelelim Şevketi Bostan’ın, nam-ı diğer Askolibrus’un faydalarına 🙂
Papatyagiller familyasından olan bu bitkinin dikenlerinden arınmamış hali Aladiken, yalnızca kök kısımlarının olduğu yapraksız hali ise Kenker olarak da biliniyor. Halk arasında bostanotu, şevketotu, mübarekdikeni, akkız gibi geniş bir yelpazede tanınıyor.
Adada, dağ köylerinde hala arapsaçıyla veya enginarla birlikte pişirilse de, köküyle toplamak zahmetli olduğu için toprağın üzerinde kalan yeşil kısımları daha çok kullanılıyor. Biz, hatırladığım kadarıyla, güveçte kemikli kuzu etiyle pişirirdik. Limon ve zeytinyağı ile salatası şahane olur 🙂 Turşusu, omleti, böreği de yapılır. Aynı zamanda da butik bir mezedir. Salatası yapılırken de haşlama suyu atılmaz, şifa niyetine içilir 🙂 Bizde yemeği meyanesiz pişmez (meyanesiz yapanlar da var) 1 limonun suyu ve unla meyane yapılır ve yemeğe katılarak birlikte pişirilir. Biz, meyanesini koyuca yapar, suyunu da bolca koyarız ki çorba niyetine de içilsin. Baştan ayağı şifa anlayacağınız 🙂 Meyanesine yumurta sarısı koyanları da duydum ama orijinal Girit usulü yapayım derseniz, yumurta kullanmayınız:)
Yakın zamanda, Ankara’dan İzmir’e yerleşen arkadaşım Özlem de, sağ olsun meşhur Bostanlı pazarından 1 kilo taze Şevket gönderdi bana 🙂 Hem de kökü, sapı, yaprağı üstünde 🙂 Günün birinde kargoyla şevketi bostan teslim alıp, ertesi günü ocağa koyacağım kırk yıl düşünsem aklıma gelmezdi 🙂 Eskiden ayıklaması pek zahmetli olan bu dikenli bitkiyi artık pazarlarda, dikenlerinden arınmış ve pişirmeye hazır halde bulabiliyor olmak ne büyük nimet 🙂
Ben maalesef ete çok düşkün biri değilim. Et ve et yemeklerine olan ilgim -köfte hariç- 🙂 neredeyse yok denecek kadar az. Elimde bir kilo daha ot olsaydı, muhakkak bir zeytinyağlı yapardım ama ilk kez tadacak ev ahalisine, orijinal haliyle kuzu etli pişirmek istedim. Zamanınız varsa, güveçte yapmanızı tavsiye ederim. Ama benim gibi zamandan tasarruf etmek isterseniz, sizi düdüklü tarafına alacağım 🙂
Adımlar
1 Tamamlandı | Öncelikle, şevketi bostanları güzelce yıkayın |
2 Tamamlandı | Tepelerindeki yapraklarını kesin (kök/beyaz kısımlarının uçlarında sertleşmiş olan kısımlar varsa bir bıçak yardımıyla temizleyin) |
3 Tamamlandı | Beyaz kısımlarının uzun formunu fazla bozmadan yarım cm eninde ve uzunlamasına şeritler halinde kesin (çok uzunlarsa ortadan ikiye kesebilirsiniz) ve yapraklarla birlikte limonlu suya (kararmamaları için) atın |
4 Tamamlandı | Derin bir tencereye su koyup ocağa alın |
5 Tamamlandı | Su kaynadıktan sonra yapraklarını ve köklerini ayrı ayrı biraz haşlayın (yaprakları 10 saniye kadar tutup çıkarmanız yeterlidir. Kökleri 1 dakika kadar kaynatıp, alabilirsiniz. Bu şekilde, yapraklar canlılıklarını ve renklerini korurlar) |
6 Tamamlandı | Yemeğe koyacağınız suyu önden kaynatın |
7 Tamamlandı | Bir yandan meyanesini hazırlayın: Bunun için 1 limonun suyunu bir kaseye alıp üzerine 2 ya da daha kıvamlı severseniz 3 yemek kaşığı un koyun ve kaşığın tersiyle, yavaş yavaş ezmeye başlayın. İçinde topak olmaması çok önemli, hem yemeğin içinde hoş görünmezler, hem de ağzınıza pelte pelte gelir sevmezseniz. |
8 Tamamlandı | Azar azar su ilave ederek meyaneyi açın (çok sulu sulu olmasın ama hamur gibi de olmasın. Suyun tamamını bir seferde kullanmayın. Artabilir, fazlasına da ihtiyaç olabilir). Boza kıvamından biraz daha sulu olsun. Tuzunu ekleyip karıştırın |
9 Tamamlandı | Düdüklüye bir miktar zeytinyağı koyup ısıtın |
10 Tamamlandı | Arpacık soğanlarını bütün halde atıp şeffaflaştırın (çok pişirmeyin) ve çok bekletmeden hemen etleri alın (bu noktada bir miktar daha zeytinyağı ilavesi yapabilirsiniz) |
11 Tamamlandı | Etler suyunu salıp çekmeye yakın, kalan zeytinyağını ekleyip, hepsini birden çevirin (kuzu eti çabuk piştiği için önden haşlamanıza gerek yok, ama düdüklü yerine güveç kullanacaksanız, etleri öncesinden haşlayabilirsiniz) |
12 Tamamlandı | Önceden haşlayıp, kenara ayırdığınız şevketi bostanın köklerini (beyaz kısımlarını) ve yapraklarını ekleyip suyunu koyun |
13 Tamamlandı | Üzerine meyanesini de ekleyip karıştırarak, yaklaşık 30 dk pişirin |
14 Tamamlandı | Düdüklüyü ocaktan aldıktan sonra, buharının kendi kendine çıkmasını bekleyin (kapağını hemen açmayın) |
15 Tamamlandı | |
16 Tamamlandı | Girit yemeklerini seviyorsanız, daha önce verdiğim “Patlıcanlı Girit Böreği“ni de deneyin Afiyet Olsun ♥ |